تاثیر تراکم بوته و مقادیر کود ازته بر ویژگیهای فیزیولوژیک ، عملکرد و اجزاء عملکرد ذرت دانه ای (zea maysl.) در منطقه کوشکک استان فارس

به منظور بررسی اثرات تراکم بوته و مقادیر کود ازته بر ویژگیهای رشد رویشی، عملکرد، اجزاء عملکرد و درصد پروتئین دانه ذرت دانه ای رقم sc704، آزمایشی در تابستان سال 1378 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز واقع در کوشکک با استفاده از طرح کرتهای خرد شده، در قابل بلوکهای کامل تصادفی در 4 تکرار انجام گردید. تیمارهای تراکم بوته و کود ازته هر یک در چهار سطح در نظر گرفته شد. مقادیر صفر، 80، 160 و 240 کیلوگرم ازت خالص در هکتار به عنوان فاکتور اصلی و تراکم های 6، 7/4، 8/8 و 10/2 بوته در متر مربع به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. فاصله بین ردیف 75 سانتیمتر منظور گردید. نتایج آزمایش نشان داد که با افزایش میزان ازت تفاوت معنی داری بین سطوح 80، 160 و 240 کیلوگرم ازت خالص در هکتار در مورد قطر بلال، طول بلال و وزن بلال وجود نداشت . کمترین میزان قطر بلال، طول بلال و وزن بلال مربوط به کمترین سطح کود ازته بود، که با بقیه سطوح تفاوت معنی داری داشت . تعداد بلال در هر بوته و ارتفاع نهایی بوته تحت تاثیر کود ازته قرار نگرفت . با افزایش میزان ازت قطر ساقه و ارتفاع بلال از سطح زمین افزایش یافت . اما تفاوت معنی داری بین سطوح کود ازته وجود نداشت . همچنین با افزایش میزان ازت ، وزن هزار دانه نیز افزایش یافت . این افزایش بین سطوح 160 و 240 کیلوگرم ازت معنی دار نگردید. بین سطوح 80، 160 و 240 کیلوگرم ازت در مورد شاخص برداشت ، عملکرد دانه و تعداد دانه در بلال اختلاف معنی داری وجود نداشت . شاخص های فیزیولوژیک نیز تحت تاثیر کودهای ازته قرار گرفتند. با افزایش کود ازته از صفر به 80 کیلوگرم ازت در هکتار افزایش قابل ملاحظه ای در میزان شاخص سطح برگ بوجود آمد. با افزایش کود ازته از صفر به 80 و 160 کیلوگرم ازت در هکتار آهنگ رشد گیاه و دوام شاخص سطح برگ افزایش یافت . افزایش کود ازته از 160 به 240 کیلوگرم ازت در هکتار باعث کاهش آهنگ رشد گیاه گردید. در میان شاخص های فیزیولوژیک جذب و تحلیل خالص کمتر تحت تاثیر کود ازته قرار گرفت . منحنی جذب و تحلیل خالص در طول فصل رشد روند نزولی داشت . باافزایش تراکم بوته، قطر بلال، طول بلال و قطر ساقه کاهش پیدا نمود اما تراکم بوته تاثیری بر ارتفاع بلال از سطح زمین، تعداد بلال در هر بوته، ارتفاع نهایی بوته و شاخص برداشت نداشت . با افزایش تراکم بوته، تعداد دانه در بالا، وزن هزار دانه و وزن بلال کاهش پیدا نمود اما در مورد وزن هزار دانه، افزایش تراکم بوته تاثیر معنی داری نداشت . با افزایش تراکم بوته، عملکرد دانه افزایش پیدا نمود، اما بین تراکم های 8/8 و 10/2 بوته در متر مربع اختلاف معنی داری وجود نداشت . با افزایش تراکم شاخص سطح برگ ، دوام شاخص سطح برگ و آهنگ رشد گیاه افزایش یافت . اما افزایش تراکم باعث کاهش جذب و تحلیل خالص گردید. با افزایش میزان ازت ، درصد پروتئین دانه افزایش یافت ، اما بین مقادیر 160 و 240 کیلوگرم ازت در هکتار اختلاف معنی داری وجود نداشت ، با افزایش تراکم بوته، درصد پروتئین دانه کاهش یافت ، بطوریکه بالاترین میزان پروتئین دانه (9/2 درصد) از برهمکنش بالاترین میزان کود ازته و کمترین تراکم بوته بدست آمد.